Geschiedenis
De geschiedenis van Tibet is veel
gecompliceerder dan soms wordt voorgesteld. De nu dominante Geelmutsen
Sekte (waarvan de Dalai lama het hoofd is) wist in de 17e eeuw met hulp
van de Mongolen andere Tibetaanse sekten te verslaan. Een eeuw later
werden de Mongolen verslagen met Chinese hulp en erkende Tibet
onderschikking aan de keizer. Van 1912 tot 1949 was China in
burgeroorlog en verloor het gezag over Tibet. De Volksrepubliek
beschouwde zich als erfgenaam van het keizerrijk en alle gebieden die
daartoe behoorden. Onder dreiging van een opmars van het leger erkende
Tibet in 1951 deel van China te zijn. De (toen 16-jarige) Dalai Lama
mocht aanblijven als geestelijk leider, maar zijn wereldlijk gezag werd
duidelijk ingeperkt. Tegelijk kwamen er, vooralsnog, in de
buitengebieden hervormingen waarbij de kloosters hun macht als feodale
landheren verloren. Tegen die achtergrond ontstond de opstand die
culmineerde in de vlucht van de Dalai Lama in 1959. Daarna werd in heel
Tibet de sociaal-economische macht van de kloosters gebroken.
De Culturele Revolutie
(1966-76) betekende dat in heel China
alles wat oud, feodaal en 'bijgeloof' was radicaal werd aangepakt. In
Tibet resulteerde het in de verwoesting van veel tempels en kloosters en
onderdrukking van de religie en tradities. Daarna kwam er weer wat
vrijheid, binnen de beperkte Chinese definitie van religie, terwijl in
het oude Tibet religie veel meer was dan geestelijk leven. Ook
economisch ging het geleidelijk wat beter. De nieuwe vrijheid maakte ook
contacten met de buitenwereld, waaronder het ballingsoord Dharamsala,
gemakkelijker. Eind jaren '80 waren er in Lhasa demonstraties die door
het Chinese leger de kop in werden gedrukt. Sindsdien is er een
ambivalent evenwicht. Lhasa moderniseert en ook Tibetanen nemen daarin
deel. Tegelijk is er een wederopleving van de religie en de macht van de
kloosters hetgeen door de overheid met wantrouwige argusogen wordt
bezien.
Hoogte
Lhasa ligt al op 3700 meter
hoogte en op weg naar Xigaze zijn passen boven de 5000 meter.
Bereikbaarheid
Lhasa / Tibet is moeilijk bereikbaar.
je hebt een speciaal reispermit nodig en kunt dus niet op de bonnefooi
ernaartoe gaan. Er zijn maar heel beperkt vluchten naar Lhasa (vanuit
Kathmandu, Chengdu en enkele andere steden in China). Over land zijn er
twee routes, allebei zwaar, een vanuit Nepal en de ander de noordelijke
route vanuit Golmud.
De hoofdstad van Tibet bestaat uit een
Chinees en een Tibetaans deel. Het Tibetaanse deel is het meest
interessante. Hier kun je heerlijk rondzwerven en "verdwalen"
in de kleine straatjes. Even wennen aan het stof en het
gebrek aan hygiëne. De Tibetanen
vriendelijk en nieuwsgierig. Soms worden we aangeklampt door
grote, woest uitziende Khampa, die snuisterijen probeerd te verkopen.
Er zijn diverse restaurantjes waar je veilig en goedkoop kunt eten. Ze
serveren er Tibetaans, Indiaas, Chinees en zelfs Westers eten.
|